Türk Kadın Tarihinde İlkler Listesi

TÜRK KADIN TARİHİNDE İLKLER LİSTESİ

Cumhuriyet’in önemli kazanımlarından olan kadının eğitilmesi ve Kadın Hakları meselesi, Mustafa Kemal Atatürk’ün idealize ettiği çağdaş ve gönençli toplumun ön ilkesidir. Buna göre kadın, erkek ile bir arada istediği eğitimi alabilecek ve istediği mesleği seçebilmede özgür olabilecektir. Atatürk, yaşamın pek çok alanında ideal bir kültür ortamı oluşturmak için kadınları her zaman desteklemiştir.

Gelin Cumhuriyet tarihimize damga vuran bazı Türk kadınlarının bu idealler doğrultusunda ilkleri yaşattığı alanlara bakalım…

İlk Kadın Kimyacı, Prof. Dr. Remziye Hisar (1902-1992): Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu ilk yıllarda çağdaş bilimin öncülerinden olan Hisar, kimya mesleğinin Türkiye’deki ilk kadın öncüsü olarak kabul edilir. Darülfünun’da (günümüzün İstanbul Üniversitesi) Fen Bilimleri Eğitimi alan ilk kadınlardandır. Aynı zamanda Sorbonne Üniversitesi’nden doktora derecesiyle mezun olan ilk Türk kadındır.

İlk Kadın Doktor, Safiye Ali (1894-1952): Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın tıp doktoru ve tıp eğitimi veren ilk kadınıdır. Anne çocuk sağlığı üzerine çalışmalar yapan Safiye Ali, mesleki çalışmalarının yanı sıra İstanbul’da başlayan feminist harekete de katılarak, Türk kadınının seçilme hakkı için mücadele etmiştir.

İlk Kadın Avukat, Süreyya Ağaoğlu (1903-1989): Ağaoğlu, Türkiye’nin ilk kadın avukatı ve kadın hakları savunucularındandır.

İlk Kadın Savcı, Handan Dalay Kaftancı (1912-2002): Yunanistan’ın Kavala şehrinde dünyaya gelen Handan Dalay Kaftancı, Atatürk’ün özel emriyle İzmir’e atanan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın savcısıdır.

İlk Kadın Gök Bilimci, Nüzhet Gökdoğan (1910-2003): Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk bilim kadınlarından olan ve “Türkiye’nin İlk Kadın Gökbilimcisi ve İlk Kadın Dekanı” ünvanı ile bilinen Gökdoğan, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi kayıtlarındaki bir numaralı doktora tezinin sahibi ve fakültedeki Astronomi Kürsüsü’nde görev yapan ilk Türk doçenttir.

İlk Türk Kadın Pilot, Bedriye Tahir Gökmen (1932): İlk Türk kadın pilot Gökmen, 1932 yılında Vecihi Uçuş Okulu’nda havacılık eğitimine başlamıştır. Bir yandan memurluk yaparken bir yandan uçuş eğitimlerini sürdüren Gökmen, 1933 yılında bröve almıştır.

İlk Türk Kadın Savaş Pilotu, Sabiha Gökçen (1913-2001): Türkiye’nin ilk kadın savaş pilotu olan Sabiha Gökçen, aynı zamanda Atatürk’ün sekiz manevi çocuğundan da biridir.

İlk Kadın Radyo Spikeri, Emel Gazimihal (1912-1998): 1937 yılında başladığı spikerlik yıllarında Ankara Radyosu’nda çalışan BBC Türkçe’nin ilk sunucularından Emel Gazimihal, savaş yıllarında BBC Türkçe kanalında gelişmeleri aktarmış ve kadının sesini duyurmuştur.

İlk Kadın Arkeolog, Jale İnan (1914-2001): Uzun yıllar devam eden programlı kazılarla Perge ve Side Antik Kentleri’nin gün ışığına çıkarılmasına emek veren; çıkarılan eserlerin sergilenmesi için Antalya ve Side Müzeleri’nin kurulmasını sağlayan İnan, bu kazıların dışında tarihi eser kaçakçılığına karşı çeşitli kurtarma kazıları da gerçekleştirmiştir.

İlk Kadın Savaş Muhabiri ve Fotoğrafçı: Semiha Es (1912-2012)

İlk Kadın Müzeci: Seniha Sami Moralı (1886-1982)

İlk Kadın Yüksek Mimar: Münevver Gözeler (1913-1973)

İlk Kadın Yüksek Mühendis: Sabiha Gürayman (1910-2003)

İlk Kadın Hemşire: Esma Deniz (1924-1997)

ÜLKEMİZDE İLK KADIN SANATÇILAR

İlk Kadın Opera Sanatçısı, Semiha Berksoy (1910-2004): Türkiye’nin uluslararası alanda tanınmış ilk sanatçılarından birisi ve Cumhuriyet döneminin sanat sembollerindendir. Mustafa Kemal Atatürk’ün emri ile sahneye konan ilk Türk operasında, Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde ve opera sanatının başlıca yapıtlarının ilk sahnelenişlerinde sahne alan Berksoy, aynı zamanda; “Batı Avrupa’da Sahneye Çıkan İlk Türk Opera Sanatçısı” unvanının sahibidir. Semiha Berksoy, sanatın daha birçok alanında ilkleri gerçekleştirdiği için “ilklerin kadını” olarak anılmıştır.

İlk Kadın Tiyatro Sanatçılarından, Afife Jale (1902-1941): Hüseyin Suat’ın “Yamalar” adlı oyununda ilk defa “Jale” takma adı ile Kadıköy’deki kışlık Apollon Tiyatrosu’nun sahnesinde oynamaya başlamasıyla Afife Jale olarak anılmaya başlanan sanatçı, Türk kadınlarının tiyatro sahnesinde yer almasına öncülük ederek Türk tiyatrosunun simgelerinden biri olmuştur.

Sanay-i Nefise Mektebi’nin İlk Kadın Öğrencilerinden Fahrelnissa Zeid (1901-1991): Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk Güzel Sanatlar Okulu olan Sanay-i Nefise Mektebi’nin ilk kadın öğrencilerinden olan Fahrelnissa Zeid, dünya çapında bilinen, özellikle geniş ebatta çalıştığı soyut resimleri ve çok renkli kompleks desenleri ile tanınan bir sanatçıdır. Devasa boylarda tablolardan oluşan eserleri uluslararası üne sahip pek çok sanat kurumunda sergilenmiştir. 2017 yılında Tate Modern Sanat Müzesi, Zeid’i “20. yüzyılın en önemli kadın sanatçılarından biri” olarak tanımladığı bir retrospektif ile anmıştır.

İlk Kadın Heykeltraş, Sabiha Bengütaş (1904-1992): Sanay-i Nefise Mektebi’nin Heykel Bölümü’nden mezun olan ilk kadın sanatçı Bengütaş, alanında önemli bir Türk ressam ve heykeltraş olmuştur.

İlk Profesyonel Kadın Seramik Sanatçısı, Füreya Koral (1910-1997): Sanatını Türkiye’de kişisel çabalarıyla hayata geçiren ve ilk Türk profesyonel kadın seramik sanatçısı olan Koral, aynı zamanda Türkiye’nin ilk özel seramik atölyelerinden birisini kurmuştur. Seramiği mimaride kullanmadaki girişimi, sanatçılığındaki en önemli adımdır.

İlk Kazıma ve Oyma Gravür Sanatçılarından, Aliye Berger (1903-1974):Türkiye’nin ilk kazıma ve oyma gravür sanatçılarından Berger, adını geniş sanat çevrelerine ilk kez 1954’te Yapı Kredi Bankası’nın düzenlediği resim yarışmasında birinci seçilerek duyurmuştur.

IŞIKLARIYLA HALA GÜNÜMÜZÜ AYDINLATAN, ALANINDA “İLK” KADINLARIMIZ

Everest‘e Tırmanan İlk Kadın Dağcı, Elif Eylem Maviş (1973) Everest Dağı’na tırmanan ilk kadın dağcımız olan Elif Eylem Maviş, 2006 yılında Everest’in zirvesine bayrak dikmiştir.

İlk Kadın Makinist: Seher Aytaç

İlk Kadın Vali: Lale Aytaman (1944)

İlk Kadın Televizyon Spikeri: Nuran Devres (1948)

Paralimpik Oyunlarına Katılan İlk Milli Tenisçi: Büşra Ün (1994)

Cumhuriyet döneminin iz bırakan kadınlarından aldığımız güçle, Dilko Eğitim Kurumları olarak kadın yöneticilerimizle beraber yola devam etmenin haklı gururunu taşıyoruz…

Hazırlayan: Nazperi YILMAZ

Eğitimlerimiz Hakkında Detaylı Bilgi için Tıklayınız

Şubelerimiz