fbpx

İngiltere Futbol Kültürü Nasıl Ortaya Çıktı?

ingiliz futbol kulturu gorsel

Her futbolsever İngiliz futbolundan, kulüplerinden, taraftarlık kültüründen övgüyle bahsedildiği sohbetlere denk gelmiştir. Pek çok futbol sever İngiltere’de oynanan futbolun temposuyla, hakemlerle, oradaki stadyumlarla ilgili çok olumlu görüşlere sahiptir. Stadyumların dışında pub’larda maç izleme deneyimi, bir şehrin veya kasabanın takımına sahip çıkması da çok özeldir.

Peki ya hiç İngiltere’de futbolun nasıl ortaya çıktığını, dünyada nasıl yayıldığını ve İngiltere’nin neden dünya üzerinde futbol denince akla gelen ilk ülke olduğunu düşündünüz mü? Hadi gelin hep birlikte bunlara göz atalım.

İlk futbol kulübünün kurulması

24 Ekim 1857 tarihinde İngiltere’nin Sheffield kentinde Nathaniel Crestwick ve William Prest adlı iki arkadaş ilk futbol takımını kurdular. Bu kulübe de kentin adından yola çıkarak Sheffield FC ismini verdiler. William kulübün başkanıyken, Nathaniel ise takımın kaptanlık görevini yürütüyordu. Ancak başka bir futbol takımı olmadığından ötürü, bu takım karşılaşacak rakip bulamıyordu. Onlar da çareyi kendi aralarında kura çekerek birbirlerine karşı oynamakta buldular. Örneğin alfabetik sıra ile isminin baş harfi A ile M arasında olanlar ile N ile Z arasında olanlar karşılaşıyordu. 1860 yılında yine aynı kasabada Hallam FC isimli yeni bir kulüp kurulunca Sheffield FC’nin de rakip derdi sona erdi. Hallam FC ile Sheffield FC arasında oynanan ilk maç dünyanın en eski yerel derbisi olarak kabul edilmektedir. İki kulüp de günümüzde varlığını sürdürmekte olup, İngiltere Kuzey Bölgesi Doğu Liginde mücadele etmektedir.

Futbol birliğinin kurulması ve ilk resmi kuralların ortaya çıkması

Eton, Harrow, Rugby, Winchester ve Shrewsbury eğitim kurumları temsilcilerinin katılımıyla 1848 yılında Cambridge Üniversitesi’nde Cambridge Kuralları’nı oluşturuldu. Fakat bu kurallar büyük bir topluluk tarafından kabul görülmedi. 28 Ekim 1863 günü gerçekleştirilen bir toplantı sonrasında kurulan Futbol birliği(Football Association) tarafından aynı yıl düzenlenen beş toplantı sonrasında futbol için ilk kapsamlı kurallar hazırlandı. Gerçekleştirilen son toplantıda, bir önceki toplantıdan çıkan topun ele alınarak koşulması ve koşuların rakibin bacağına vurularak engellenmesini öngören taslak halindeki iki kuralın kararının kabul görmemesi üzerine Blackheath’i temsil eden kurumun ilk hazinedarı, kulübünün birlikten ayrıldığını belirtti. Kalan on bir kulüp, Ebenezer Cobb Marley başkanlığında futbolun ilk on dört kuralını oluşturdu. Bu kuralların kullanıldığı ilk maç 18 Aralık 1863 tarihinde Mortlake’te, Barnes ile birlik üyesi olmayan Richmond arasında oynandı ve golsüz beraberlikle sona erdi.

Profesyonel liglerin kurulması ve futbolun dünyaya yayılması

İngiliz kulüplerinin mücadele ettiği, ilk futbol yarışması olan FA Cup, 1872 yılında C. W. Alcock tarafından kuruldu. 1884 yılında, ilk uluslararası futbol turnuvası olan British Home Championship düzenlendi. Aston Villa yöneticisi William McGregor, 1888 yılında Birmingham’da kurduğu English Football League ile ilk futbol ligini kurdu. Kurulan bu ligde 12 takım mücadele etmekteydi. 1870’lerde futbolda profesyonelleşmenin temelleri atılırken, profesyonel futbolculuk 20 Temmuz 1885 tarihinde Futbol Birliği tarafından tanındı.

Futbol Birliğinin kurulması sonrasında futbol, Britanyalılar tarafından tüm dünyaya yayılmaya başladı. Güney Amerika’da bilinen ilk futbol maçı 1867 yılında, Arjantin’deki Britanyalı işçiler tarafından oynandı. Aynı yıl Güney Amerika’daki ilk futbol kulübü olan Buenos Aires futbol kulübü kuruldu. 1891 yılında ise Arjantin’de düzenlenen ulusal ligle birlikte kıtadaki ilk futbol turnuvası organize edildi. Güney Afrika’da yaşayan Britanyalılar ülkedeki ilk futbol hareketlerini 1869 yılında başlatırken, 1884 yılında ülkedeki ilk futbol turnuvası düzenlendi. 1884 yılında oluşturulan American Football Association tarafından aynı yıl gerçekleştirilen lig, Amerika Birleşik Devletleri’nde Futbol Birliği kurallarıyla gerçekleştirilen ilk futbol yarışması oldu. Futbolun yayılmaya başlamasının ardından, futbol kurallarını belirleyen kuruluş olan Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (kısaca IFAB); Futbol Birliği, İskoçya Futbol Birliği, Galler Futbol Birliği ve İrlanda Futbol Birliğinin 1886 yılında Manchester’da gerçekleştirdiği bir toplantı sonrasında kuruldu. Futbolun uluslararası alandaki en üst yönetim kuruluşu olan Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (kısaca FIFA) ise, 1904 yılında Paris’te kuruldu ve Futbol Birliğinin belirlediği kurallara sadık kalacağını belirtti. 1913 yılında FIFA temsilcileri de IFAB’a temsilci göndermeye başladı.

İngiltere Ligi’nin ve İngiltere milli takımının günümüzdeki durumu ve başarısının bazı nedenleri

İngiltere ligi şu anda Avrupa’nın beş büyük ligi arasında 11.4 milyar euro değeri ile lider konumda ve geçtiğimiz sezon UEFA Avrupa Ligi dışındaki tüm kupalara ambargo koydu desek yalan olmaz. Bu başarının başlıca sebepleri arasında kulüplerin sahip oldukları ekonomik güçler, kulüplerin başındaki çok kaliteli teknik adamlar, harika antrenman sahaları ve altyapı tesisleri, hakemlerin her gördükleri temasa faul çalmamaları, sahada oynanan yüksek tempolu oyun, yayın haklarını alan yayıncı kuruluşların kulüplere verdikleri yüksek meblağlar gibi bir sürü şey var. Fakat bununla birlikte İngiltere milli takımının o kadar da başarılı olduğunu söylemek güç. Tabii ki oldukça tehlikeli futbolculara sahip olduklarını, büyük bir potansiyele sahip olduklarını ve günümüzde herhangi bir milli takımın karşılaşmak istemeyeceği bir takım olduklarını söyleyebiliriz fakat sadece bir kez dünya kupası ve herhangi  bir avrupa şampiyonluklarının olmaması bize gözle görünür bir başarıları olmadığını söyleme hakkı veriyor. İleride belki de birisi milli takımın bu makus talihini değiştirir, onu zaman gösterir fakat milli takımının o kadar da başarılı olamamasını bir kenara koyacak olursak İngiltere Ligi’nin ve İngiliz futbolunun her zaman diğer ligler, insanlar ve ülkeler tarafından imrenileceğine, örnek alınacağına ve zevk ile izlenecek bir lig olmaya devam edeceğine şüphe yok.

Yazar: Kaan Uzunçınar

    4 Yorum

  1. Bilgilendirici, güzel ve akıcı bir yazı. Tebrik ediyorum ve böyle güzel yazıların devamını bekliyorum.

  2. Emirhan
    13/11/2023

    Kaliteli ve bilgi verici bir yazı olmuş öte yandan akıcı diliyle de beni yakaladı. Yazarın konu hakkındaki donanımı ve yorumları da ilgi çekici duruyor.

  3. Emir
    13/11/2023

    Fazla sıkmadan önmeli detayları anlatan bir yazı, faydalı buldum.

  4. Eren
    13/11/2023

    Bu kadar detaylı anlatılması gerçekten hoşuma gitti aradğım çoğu bilgiyi buldum güzel bir yazı olmuş