Sonbahar 2024 – Edebiyat, Kültür ve Sanat Programı

EDEBİYAT

• Latife Tekin, Sevgili Arsız Ölüm
• Georges Perec, Yaşamı Kullanma Kılavuzu
• Susanna Tamaro, Yüreğinin Götürdüğü Yere Git
• Robert Musil, Aptallık Üzerine

Okuma Köşesi: Duygu ve Düşünce Yolculuğu

Latife Tekin, Sevgili Arsız Ölüm

Sevgili Arsız Ölüm, Türkiye’nin kırsal yaşamını ve modernleşmeyle değişen toplumsal yapısını derin bir şekilde yansıtıyor. Anlatımındaki sade dil ve tıpkı bir tablo gibi gözler önüne serilen doğa betimlemeleri, okuyucuyu Türk halkının kültürel zenginlikleri ile buluşturuyor. Hayatta kalmanın ve sevginin ne denli kıymetli olduğunu yeniden düşünmenize vesile olacak bir Latife Tekin eseri.

Georges Perec, Yaşamı Kullanma Kılavuzu

Perec’in olağanüstü gözlem gücü ve detaycılığı, kitapta adeta bir labirentte gezindiğinizi hissettirecek. Yapboz sanatına adanmış bir başyapıt olarak gündelik hayatın sıradan detayları üzerinde duran roman, aslında ne kadar derin ve zengin olabileceğini gösteriyor. Georges Perec, on yıl süren bir çaba sonucunda kaleme aldığı bu dahiyane romanda bir apartmanın sakinlerinin karmaşık yaşamlarını detaylı bir mikrokozmos olarak okuyucuya sunuyor. Dilediğiniz sırayla okunabilen, her seferinde yeni yönlerinin keşfedileceği yenilikçi bir roman olarak kütüphanelerinizde yer almalı.

Susanna Tamaro, Yüreğinin Götürdüğü Yere Git

Tamaro’nun eseri, duygusal yankılar uyandıran bir kitap. İçsel keşfe çıkan bir karakterin hikâyesi, insanın kendi yüreğine ve iç sesine kulak vermesi gerektiğini hatırlatıyor.  Umberto Eco’nun “Gülün Adı” adlı romanından sonra en başarılı İtalyan romanı olarak anılan Yüreğinin Götürdüğü Yere Git, son derece içtenlikle yazılan ama hiç gönderilmemiş mektuplarla bir iç hesaplaşmayı da okuyucuya sunuyor.

Robert Musil, Aptallık Üzerine

“Aptallığı yetenek, ilerleme, umut ya da gelişmeden ayırt etmek bu kadar zor olmasaydı, hiç kimse aptal olmak istemezdi…”

Musil’in düşünsel yolculuğunun başlangıç noktası niteliğinde olan bu sözler, aslında “aptallık” kavramını sadece yüzeysel bir şekilde değil, derinlemesine irdeleyerek insan doğasının karmaşıklığını gözler önüne seriyor. Musil, aptallığın ne olduğunu ve kimlerin gerçekten aptal sayılabileceğini sorgulayarak; sanat, edebiyat ve eleştirel düşüncenin karmaşık labirentlerinde dolaşıyor ve aptallığın zaman içinde nasıl şekil değiştirdiğini araştırıyor.

Keyifli okumalar…

KONSER

• Ünlü caz sanatçıları eşliğinde, özel şeflerin hazırladığı tadım ve kokteyl workshopları, lezzetli yemeklerle bu ay, Jazzy Sundaze 20 Ekim’de Swissotel The Bosphorus Chalet Garden’da!
• Anoushiravan Rohani ve Homayoun Shajarian‘ın eşsiz sesi ile Klasik İran melodilerinin zamansız cazibesinin batı müziği canlı ritimleriyle 9 Kasım’da Ülker Sports Arena’da buluşuyor.
• Progresif rock, folk rock ve hard rock türlerinde öne çıkan efsanevi rock grubu Jethro Tull, 23 Kasım’da Volkswagen Arena’ya geliyor!
• 1999 yılında kurulan İngiliz extreme metal grubu Anaal Nathrakh ilk İstanbul konseri için 26 Kasım 2024’te IF Beşiktaş’ta!

MÜZİK KEŞFİ

• Ezgi Arıkan, Kördüğüm
• Glass Animals, Wonderful Nothing
• Zedd & Muse, 1685
• Andrea Bocelli & Karol G, Vivo por Ella

TİYATRO

• Kadın Hamlet’in, babası Danimarka kralının ölümünden yalnızca iki ay sonra, annesinin amcası Claudius ile evlenip tahta geçmesiyle derin bir bunalıma girmesini konu alan Prenses Hamlet tiyatro oyunu, 7,10,21,23,25,29, 31 Ekim ve 1 Kasım tarihlerinde Bakırköy Aydem Sahne’de, 11 ve 12 Ekim’de ise Mecidiyeköy Özel Tiyatrolar Derneği Sahnesi’nde izleyicilerle buluşacak!

• İsyandan kaçarak Sultan’ın at ve kayıkla yaptığı yolculuğu ve karşılaştığı karakterlerle ilişkilerini yaşamın içinden beslenerek; korku, aşk, iyilik, kötülük ve erdem gibi temaları işleyen oyun Dünyada Tek Başına, 16 Ekim tarihinde Zorlu PSM’de!

• Edebiyatımızın yapıtaşlarını oluşturan Attila İlhan, Orhan Veli, Cemal Süreya’nın yanı sıra, Didem Madak ve Maria Misakyan gibi birçok önemli ismin gerçek aşk hikâyelerini, duygularıyla beraber sahneye taşıyan oyun Aşk Biter Mi? 19 Ekim tarihinde Atatürk Kültür Merkezi’nde!

• Cezaevinde bulduğu kitap ile hayatını özdeştiren karakterin performansını izleyeceğimiz İçerde, 4 ,7,10, 18, 19, 20 Ekim ve 1 Kasım’da Aydem Sahne Bakırköy, 13,15, 17, 25 ve 28 Ekim tarihlerinde Mecidiyeköy Özel Tiyatrolar Derneği Sahnesi’nde!

• Metnin artık performansa hizmet ettiği WilliamShakespeare’in klasik eseri Hamlet’den; Ophelia ve Hamlet’in sıkıştıkları hikâye içinde kurguyu parçalayıp yeni bir dramaturji çıkaran oyun Ophelia Complex, 5,12, 19 ve 26 Ekim’de Beyoğlu Ara Sahne’de!

• Nick Payne’in kaleminden çıkan ve bir partide tanışan iki insan arasındaki ilişkinin paralel evrenlerdeki farklı yaşamlarını anlatan Takımyıldızları, 6 Ekim’de Dasdas Sahne’de, 18 ve 25 Ekim’de Minoa Pera’da!

• Sinema eleştirmenleri tarafından bir başyapıt olarak kabul gören, 1988 yılında Emir Kusturica’nın yönetmenliğini ve senaristliğini yaptığı Çingeneler Zamanı (Time of the Gypsies) filminin uyarlaması niteliği taşıyan ve Kumbara Görsel Sanatlar Tiyatrosu’nun prodüksiyonunu üstlendiği Çingeneler Zamanı Ederlezi Müzikali, seyircisiyle 11 Kasım’da Trump Sahne’de buluşuyor.

• Dünya tiyatro tarihi için önemli isimlerden olan Şahika Tekand’ın, kurucusu olduğu Studio Oyuncuları için yazıp yönettiği, Zeus’un ölme olasılığını ve Olimpos’u etkileyen; korku, hırs ve arzular üzerinden iktidar, evlilik, adalet gibi kavramları ironik bir dille ele aldığı yeni oyunu Ölüyor Mu Ne? 17 Kasım’da Alan Kadıköy’de!

• Dünyanın en büyük starları tarafından yorumlanan ve Cary Grant’ın başrolde oynadığı bir film olarak da bilinen Ahududu (Arsenic and Old Lace) tiyatro oyununun başrollerinde Suna Keskin ve Melek Baykal yer alıyor. Oyun, 3 Ekim ve 18 Kasım’da, Kadıköy Eğitim Sahnesi, 6 Ekim ve 17 Kasım’da Trump Sahne , 10 Ekim’de AKM Tiyatro Salonu, 22 Ekim’de Ankara MEB Şura Salonu’nda tiyatro severlerle buluşacak!

• İki yalnız insanın bir parkta beklenmedik şekilde karşılaşmasıyla başlayan, geçmişin ve bugünün, yalanla gerçeğin, kahkahalarla gözyaşlarının birbirine girdiği, seyredenlerin unutamayacağı bir hikâyeye dönüştüğü oyun Güne Bakan Cam Kırıkları, 16 Ekim ve 21 Kasım’da Fişekhane İkinci Sahne’de, 27 Kasım’da Antalya Türkan Şoray Kültür Merkezi’nde!

SERGİ

• Contemporary Istanbul’un 19. edisyonu, 23-27 Ekim tarihleri arasında Tersane Istanbul’da gerçekleşiyor!

• Chiharu Shiota’nın İstanbul Modern’in davetiyle açılan Dünyalar Arasında sergisi, Japonya-Türkiye diplomatik ilişkilerinin 100. yılı kapsamında sanatçının “ara bir yerde” olma hissini odak alıyor. 20 Nisan 2025’e kadar ziyaret edilebilecek sergi, İstanbul’un kozmopolit kimliğini ve sanatçının göç hikâyesini harmanlayarak izleyicilere evrensel bir perspektif sunan bir gözlem alanı oluşturuyor.

• Algoritma sanatının öncülerinden Vera Molnár, Dóra Maurer ve Gizella Rákóczy’nın Macaristan Ulusal Bankası Koleksiyonu’ndaki eserlerini bir araya getirdiği Hesaplar ve Tesadüfler sergisi, Molnár’ın bilgisayar sanatı üzerindeki etkisini ve Maurer ile Rákóczy’nin algoritma ve matematiği entegre ederek soyutlamanın sınırlarını nasıl genişlettiğini araştırıyor. Sergi, 26 Ocak’a kadar Pera Müzesi’nde ziyaret edilebilir.

• 1990’lardan beri sanatın sınırlarını zorlayan Doug Aitken, İçimdeki Şehir sergisinde hiperbağlantılılık ve çelişkilerin bireyin izolasyonu üzerindeki etkilerini inceliyor. Jérôme Sans’ın küratörlüğünde Ağustos 2025’e dek Borusan Contemporary’de görülebilecek monografik sergi, Aitken’ın 2007-2024 dönemine ait eserlerini bir araya getirerek modern yaşamın olağanüstü bir perspektifini sunuyor.

• Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’ndan Françoise Morellet, Ayşe Erkmen, Rick Silva, Jerry Zeniuk, Axel Hütte ve Merve Şendil’in eserlerini bir araya getiren Ebedi Prelüt sergisi, insanoğlunun varoluşunu şekillendiren döngüleri çağdaş sanatçıların bakış açısıyla ele alıyor. Ağustos 2025’e kadar ziyaret edilebilecek sergide döngüsellik teması, farklı kültürlerde ortak bir motif olarak işlenirken, “prelüt” terimi tekrar eden varoluş biçimlerine atıfta bulunuyor ve bireylerin günlük yaşamlarına dair farkındalık yaratıyor.

SİNEMA KÖŞESİ

Vizyona girecekler

• Joker: Folie à Deux, Joaquin Phoenix’in bir kez daha Joker rolünde karşımıza çıktığı, derin karakter analizi ve etkileyici görsel estetik sunan bir film. Lady Gaga’nın performansı ve müzikleriyle zenginleşen film, yönetmen Todd Phillips’in, karanlık temaları ustalıkla işleyerek izleyiciyi duygu dolu bir yolculuğa çıkarmasıyla psikolojik derinlik sunuyor. Film Ekim ayında vizyonda!

• John Crowley’nin yönettiği ve Nick Payne’in senaryosunu yazdığı, Andrew Garfield ve Florence Pugh’un ise performanslarıyla göz doldurduğu romantik komedi-drama filmi We Live in Time, Ekim’de vizyona giriyor!

FİLM EKİMİ

Bu yıl, İKSV tarafından 23.sü düzenlenecek olan Film Ekimi, 4-13 Ekim tarihleri arasında İstanbul’da Atlas 1948, Cinema City’s, Cemal Reşit Rey, Kadıköy Sineması ve Sinematek / Sinema Evi’nde izleyicilerle buluşuyor!

İşte FİLM EKİMİ’nden bazı film önerileri:

• Emperyalizm, modernite ve hareketlilik üzerine özgün bir eleştiri sunan Grand Tour,tarihi olay örgüsüne modern öğeler serpiştirerek mekân ve zamanı da kendince büküyor. Film, 2024 Cannes Film Festivali’nde En İyi Yönetmen Ödülü’ne sahip Portekizli yönetmen Miguel Gomes’in altıncı uzun metrajlı filmi ve Portekiz’in Oscar adayı.

• Yönetmen Christophe Honoré’nin kimlik, ailevi miras ve bir ikonun gölgesinde yaşamanın karmaşıklıklarını incelediği ve Cannes’da dünya prömiyerini yapan Marcello Mio, gerçek oyuncuların kendilerini birer oyuncu olarak canlandırdıkları sıra dışı bir sahte komedi-belgesel olarak Film Ekimi’nde yerini alıyor.

• 2024 Venedik Gümüş Aslan En İyi Yönetmen, FIPRESCI, ve UNIMED Kültürel Çeşitlilik ödüllü film The Brutalist, eleştirmenler tarafından “göçmenlik kavramının anıtsal bir senfonisi” olarak anılarak sinema dünyasına yenilikçi bir soluk getiriyor.

• Cannes Film Festivali’nde “Belirli Bir Bakış” bölümünün açılış filmi olarak gösterilen İzlandalı yönetmen Rúnar Rúnarsson’un son filmi When the Light Breaks, İzlanda’nın ihtişamlı doğa manzaralarında genç bir bireyin duygusal yolculuğunu konu alıyor. Rúnarsson’ın kendi hayatından esinlendiği film, Film Ekimi gösterimleri içerisinde görülmesi gereken yapımlardan.

• Dünya prömiyerini eylül ayında Toronto’da yaparak karşımıza çıkan Hard Truths, yönetmen Mike Leigh’ın zorluklarla boğuşan ve insanca bir temas arayışında olan modern aile dinamiklerini keşfe çıkarak çektiği son filmi. Sert, dokunaklı ama içten olan bu dram, kesinlikle Film Ekimi kapsamında görülmesi gerekenlerden!

Küçük Ekran, Büyük Duygular: Yeni Film / Dizi Keşifleri

• 2023 yapımı bir İngiliz-İtalyan suç draması mini dizisi olan ve Calabrian ‘Ndrangheta mafyasındaki üç cesur kadının, kadın bir savcıyla birlikte suç imparatorluğunu çökertme mücadelesini anlatan The Good Mothers, gerçek bir hikayeden uyarlanmış sürekleyici bir kurguya sahip bir yapım olarak karşımıza çıkıyor.

• Mank, Gary Oldman’ın etkileyici performansıyla dikkat çeken, “Citizen Kane”ın yazım sürecini ele alan bir film. 1930’ların Hollywood’unu ve dönemin sosyal dinamiklerini gözler önüne seriyor. David Fincher’ın ustaca yönetimi ve siyah-beyaz estetiği ile, dönemin ruhunu yansıtan filmde Oldman, alkolizmle savaşan sosyal eleştirmen Herman J. Mankiewicz’i başarıyla canlandırıyor. Film, sanat ve iktidar arasındaki ilişkiyi sorgulayarak izleyicileri derin temalar üzerine düşünmeye yönlendiren, düşündürücü konular sunarak kaçırılmaması gereken bir yapım.

• Georges Perec’in 1967 yılında yayımlanan bir romanı olan ve Perec’in deneysel ve avant-garde yazım tarzının bir örneği olan Un Homme Qui Dort (Bir Adam Uyuyor), 1974 yılında aynı isimle sinemaya da uyarlanmış, Jean-Daniel Pollet tarafından yönetilmiş bir eser. Görsel anlatım ile Perec’in yazı üslubundaki detaycılığı ve belirsizlikleri yansıtma çabasını sürdüren film, deneyselliği ve varoluşsal temalarıyla izleyiciyi içsel sorgulamalara yönlendiren, etkileyici bir sinema deneyimi sunuyor.

• Bir başka kitaptan uyarlama yapım olan The Lost Daughter, Maggie Gyllenhaal’ın yönetmenlik debutu olan ve annelik, öz kimlik ve toplumsal beklentiler üzerine derin bir sorgulama sunan bir iş. Elena Ferrante’nın 2006 yılında yayımlanan La Figlia Oscura romanından uyarlanan film, Olivia Colman’ın muhteşem performansı ve Gyllenhaal’ın ustaca kurgusu ile taçlanarak, izleyiciler için hem düşündürücü hem de duygusal bir deneyim sunuyor.

PODCAST

Ne Okuyorsun Bu Aralar?: Her bölümde farklı bir konukla kitaplar üzerine keyifli sohbetler yapılan podcast’in ana teması, konukların o dönemde okudukları eserler. Sevdikleri yazarların okumalarını merak edenler, yeni kitaplar keşfetmek isteyenler ve kitaplarla ilgili sohbetler dinlemek isteyenler için ideal bir podcast kanalı.

1 Kitap 1 Film 1 Şey: Eylül Görmüş ve Tuğçe Arslan’ın hazırlayıp sunduğu bu podcast, çeşitli kavramlar üzerinde yenilikçi sohbetler yaparak bu kavramların edebiyat ve sinemadaki yankılarını da araştırıyor. Ayrıca, film festivalleri ve edebiyat ödülleri gibi güncel kültürel olaylar da tartışılıyor. Takip edilmesi oldukça keyifli bir podcast!

Hazırlayan: Nazperi YILMAZ